C van Calanda

Overal in Spanje wordt deze week de Semana Santa gevierd door de talloze cofradías (religieuze broederschappen) die tijdens uren durende processies de pasos uit de kerk in de straten ronddragen. De pasos zijn de rijk versierde draagbaren met beelden van Christus of María of andere figuren uit het passieverhaal. Minder bekend, maar al even spectaculair als de Semana Santa in Sevilla, zijn de processies tijdens de Goede Week in Calanda in de provincie Teruel (Aragòn). De stad staat bekend om zijn eeuwenoude trommeltraditie die nog altijd door jong en oud zeer levendig wordt gehouden en waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen rang of stand.

Van Witte Donderdag tot Paaszaterdag verzamelen zich ruim 1500 trommelaars in de straten van Calanda om de processies van de verschillende broederschappen te begeleiden. In 1995 maakte Dick Verdult opnamen van het oorverdovend geluid van de trommelaars in de nacht van Goede Vrijdag op Stille Zaterdag.

Door de koptelefoon kon ik niet horen wat ik aan het doen was. Het is alsof een vliegdekschip doorheen een winkelruit wordt gegooid. Zo’n een kolossale wanverhouding tussen volume en stilte. Het is heel scherp in je oren, het doet gewoon pijn. Ik hield mijn koptelefoon op als ik niet aan het opnemen was, om mijn oren te beschermen. Het is genadeloos hard.

Luister hier naar Bloed op de Trommelvliezen,  de muziekreportage van Dick Verdult over de trommelaars van Calanda, uitgezonden in De Wandelende Tak van 2 oktober 1995.

Een goed beeld van de Semana Santa in Calanda krijg je op de webstek van fotograaf Gerald Jenkins die een diavoorstelling van zijn zwartwitfoto’s maakte.

Die oorverdovende extase werd ook beschreven in Mijn Laatste Snik, de autobiografie van de Spaanse regisseur Luis Buñuel die in Calanda werd geboren en zelf ook een trommelaar was.

De trommelaars van Calanda roepen de herinnering op aan de verduistering van de aarde op het moment dat Christus stierf, met de aardbevingen, de vallende rotsen, en de scheuren in de tempel. Het geluid veroorzaakt een echte fysieke rilling die elke rationele geest tart. Mijn zoon, Juan-Luis, maakte er een korte film over en zelf heb ik gebruik gemaakt van die sombere ritmes in verschillende van mijn films, zoals L’Age d’Or en Nazarin.

Raadpleeg ook de  S van Saeta over de Semana Santa in Andalusië waar tijdens uren durende processies de pasos uit de kerk worden gedragen, de rijkversierde draagbaren met de beelden van Christus of Maria. Tijdens die processies worden saetas gezongen, die op straat of vanaf een balkon tot de beelden worden gericht.